کم‎کاری‎‎های برخی صاحبان تریبون و مسئولیت و به‎ویژه دانشجویان و دانشگاهیان، سبب شد تا مقام معظم رهبری در چندین مرحله از عدم پیشرفت در استقرار کرسی‎‎های آزاداندیشی گله کنند. ایشان در جمع دانشجویان و دانشگاهیان دانشگاه سمنان به نهضت آزادفکری اشاره کردند و اظهار داشتند که هنوز: ،«عملا آن کاری را که من گفته بودم، انجام نشده است؛ نه در حوزه، نه در دانشگاه... »

 ایشان در این دیدار یک‎بار دیگر تأکید دارند که مدیریت این کار بر عهده نخبگان، اساتید فعال، دانشجوی فعال و مجموعه‎‎های فعال دانشجویی است: «مسئله آزاداندیشی‎ای که ما گفتیم، ناظر به این است. باید راه آزاداندیشی و نوآوری و تحول را باز گذاشت، منتها آن را مدیریت کرد تا به ساختارشکنی و شالوده‎شکنی و برهم زدن پایه‎‎های هویت ملی نینجامد، این کار، مدیریت صحیح لازم دارد. چه‎کسی باید مدیریت کند؟ نگاه‎‎ها فورا می‎رود به‎سمت دولت و وزارت علوم و...؛ نه، مدیریتش با نخبگان است؛ با خود شماست؛ با اساتید فعال، دانشجوی فعال و مجموعه‎‎های فعال دانشجویی. حواس‎تان جمع باشد! دنبال حرف نو و پیدا کردن حرف نو حرکت کنید؛ اما مراقب باشید که این حرف نو در کدام جهت دارد حرکت می‎کند؛ در جهت تخریب یا در جهت ترمیم و تکمیل؛ این‎‎ها با هم تفاوت دارد. این وظیفه‎ای است به عهده خود شماها»

«آزاداندیشی » یکی از نیاز‎های امروز جامعه ما به‎ویژه در حوزه و دانشگاه است که با تأکید مقام معظم رهبری، نمود فکری و عملی یافت. اهمیت این موضوع تا آن‎جاست که ایشان در ابلاغ سیاست‎های کلی برنامه پنجم توسعه در چهارچوب سند چشم‎انداز 20 ساله ، آن را در زمره سرفصل‎های فرهنگی برنامه قرار داده و با عنوان «تحول و ارتقای علوم انسانى، با تقویت جایگاه و منزلت این علوم، جذب افراد مستعد و با انگیزه، اصلاح و بازنگرى در متون و برنامه‎‎ها و روش‏هاى آموزشى، ارتقای کمى و کیفى مراکز و فعالیت‎هاى پژوهشى و ترویج نظریه‏پردازى، نقد و آزاداندیشى مطرح ساختند.همچنین در بیانات خود در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی فرمودند: «یکى از مسائل مهم که همت مضاعف و کار مضاعف می‎طلبد، مسئله تولید فکر است؛ کتابخوانى، افزایش معلومات عمومى در زمینه‎هاى گوناگون. این کرسى‌هاى آزاداندیشى که ما عرض کردیم، پیشنهاد کردیم در دانشگاه‎‎ها و در حوزه‎‎ها به راه بیفتد، می‎تواند یک جریان سیال فکرى بسیار باارزشى را در جامعه به راه بیندازد».

عده‎ای می‎پندارند که دغدغه‎‎های رهبری که در قالب شعار و نامگذاری سال و یا تأکیدات ویژه مطرح می‎شود، موضوعاتی عادی است که کم کم، مغفول و مشمول زمان می‎شود. ایشان خود درباره اهمیت موضوعات مذکور در دیدار ده‎‎ها هزار نفر از زائران و مجاوران حرم رضوی (01/01/1384) می‎فرمایند: «این‏که ما هر سالى را به نامى و با شعارى موسوم مى‏کنیم و سال را با این نام و با این شعار آغاز مى‏کنیم، صرفا یک عمل تشریفاتى نیست. البته اسم‏‎ها مهم نیست؛ مهم مسماست؛ لیکن این نامگذارى‏‎ها به ما و ملت و مسئولان نشان مى‏دهد که چه مى‏خواهیم و دنبال چه هستیم یا باید به‎دنبال چه باشیم. اگر نهضت آزاداندیشى مطرح مى‏شود، براى این است که همه مسئولان و همه آحاد ملت احساس کنند که در این جهت مسئولیت دارند. کشور به این شعار‎ها نیاز دارد. البته مى‏دانیم که بسیارى از این شعار‎ها در سال‎هاى خود به‏طور کامل تحقق پیدا نکرده است؛ لیکن کارهاى زیادى هم صورت گرفته است».

 در مجموع، موضوع «آزاداندیشی» همواره یکی از مؤلفه‎‎های اندیشه رهبری بوده است؛ تا آن‎جا که ایشان در دیدار با جمعی‌ از اعضای‌ ‌بسیج‌ دانشجویی‌ دانشگاه‎‎های سراسر کشور (24/11/1379) در تعریفی که از دانشجوی بسیجی می‎دهند، جوانی‌، طالب‌ علم‌ بودن‌، آزاداندیشی‌، آرمان‎گرایی‌ و در صحنه‌ بودن‌ را از ویژگی‎های ممتاز قشر دانشجو بیان‌ می‎کنند.

 طرح این موضوع به‎عنوان مسئله روز جامعه و دانشگاه و تشریح آن برای اولین‎بار از سوی مقام معظم رهبری در دیدار با اعضای انجمن اهل قلم (1381/11/08)صورت گرفت. در این دیدار، ایشان با اشاره‌ به‌ نقش‌ فرهنگ‌ در جامعه‌، تصریح‌ کردند: «تنها راه‌ گسترش‌ فرهنگ‌ و تولید علم‌ و اندیشه‌ در کشور، ایجاد فضای‌ نقادی‌ علمی‌ در پرتو آزاداندیشی‌ حقیقی‌ در دانشگاه‎‎ها و حوزه‎‎ها است‌. آزاداندیشی‌ در جامعه‌، نه‌ به‌‎معنای‌ تصور تلاش‌ برای‌ ایجاد زمینه‌ به منظور حمله‌ به‌ بنیان‎ها و ارزش‎ها و نه‌ به‌‎معنای‌ لزوم‌ حمله‌ به‌ بنیان‎ها و ارزش‎ها است‌، بلکه‌ این‌ دو تصور، ظلم‌ به‌ آزاداندیشی‌ می‌باشد».

رهبر معظم‌ انقلاب‌ اسلامی‌ با تأکید بر این‎که جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌، آزاداندیشی‌ به‌ معنای‌ واقعی‌ کلمه‌ را وارد جامعه‌ کرد، افزودند: «البته‌ آزاداندیشی‌ یک‌ ادب‌ و فرهنگ‌ خاص‌ دارد»ایشان‌ آزاداندیشی‌ را یک‌ شعار مظلوم‌ در جامعه‌ دانستند و با اشاره‌ به‌ این‎که عده‎ای با شعار آزاداندیشی‌، اصول‌ مقدس‌ حقیقی‌ و ارزش‎ها را مورد حمله‌ و تحقیر قرار می‌دهند و عده‎ای نیز در مقابل‌ آن‌ با هرگونه‌ نوآوری‌ مخالفت‌ می‌کنند، خاطرنشان‌ کردند: «در عرصه‌ فرهنگ‌ باید نقطه‌ تعادل‌ میان‌ مرزشکنی‌ و تحجر، به‎عنوان‌ آزاداندیشی‌ صحیح‌ مشخص‌ و ترویج‌ شود؛ همان‎گونه‌ که‌ در عرصه‌ سیاسی‌ نیز باید از افراط و تفریط یعنی‌ هرج‌ و مرج‌ و دیکتاتوری‌ اجتناب‌ گردد».

نکته جالب‎توجه این‎جاست که ایشان، آزاداندیشی را در مقابل تحجر قرار نمی‎دهند، بلکه آزاداندیشی را حد واسط تحجر و مرزشکنی می‎دانند(کما این‎که در دیدار اخیر خود با دانشجویان، تحجر و تجدد را دو روی یک سکه تصویر کردند). از طرف دیگر، ایشان با توجه به توطئه دشمنان دین‎گرایی که با تعریف بنیادگرایی، موج دین‎طلبی را مورد هجمه قرار می‎دهند، با تأکید بر وجود تفاوت‌ میان‌ تحجر و اصول‎گرایی (یا به تعبیر دشمنان خارجی، بنیادگرایی( افزودند:«اصول‎گرایی‌ به‌‎معنای‌ قبول‌ اصولی‌ مستدل‌ و منطقی‌ و پایبند بودن‌ به‌ آن‌ اصول‌ است‌، در حالی‎که‌ تحجر به‌‎معنای‌ حمایت‌ جاهلانه‌ از باور‎های غیرمستدل‌ می‌باشد. تحجر فقط در مسائل‌ دینی‌ وجود ندارد، بلکه‌ تحجر سیاسی‌ و جناحی‌ حتی‌ با ظاهر روشنفکری‌ نیز همانند تحجر دینی‌ دارای‌ خطرات‌ و آثار سوء فراوانی‌ است».‌

ضمیمه

    تاکید ۱۰۰باره.حضرت آقا(مدظله)                         کرسی آزاد فکری.حضرت آقا(مدظله)